گورستان عصر آهن چنگبار

در نزدیکی قلعه ی مشهور زیویه در استان کردستان، گورستانی به نام چنگبار واقع شده است. این گورستان که بنا بر شواهد و قراین موجود همزمان و مرتبط با قلعه ی زیویه است، از جمله وسیع ترین گورستان های کاوش شده ی عصر آهن در غرب ایران می باشد. سرپرستی کاوش های باستان شناختی در این گورستان بر عهده ی نصرت الله معتمدی بوده است که در خال سه فصل کاوش در قلعه ی زیویه، گورستان چنگبار را نیز مورد کاوش قرار داده است. در واقع هیأت باستان شناسی واحدی در این سه فصل، قلعه ی زیویه و گورستان چنگبار را که تنها یک کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند، کاوش کرده است. در طول این اقدام ها چند صد گور باستانی در چنگبار کاوش شده است که از آن ها اشیای گوناگون و متعددی به دست آمده اند. این اشیا در حال حاضر عمدتاً در موزه ی ملی ایران نگهداری می شوند و مطالعه ی آن ها در شناخت بهتر فرهنگ عصر آهن منطقه ی غرب ایران نقش بسزایی دارد. در این مقدمه به مرور کاوش های چنگبار و نتایج حاصل از آن می پردازیم.     abstract ziwiye is one of the well-known iron age settlements in western iran, not only because of its famous treasure, but also for its magnified excavated fortification. furthermore, there is an extensive cemetery beside the ziwiye, which is related and contemporary with it. in this cemetery, named changbar, some hundred burials were excavated, and many different objects were found from them. by studying of these objects, we can establish the relationship between ziwiye and changbar, so that we can attribute them with a single ancient society. the inhabitants in ziwiye seems to be the governor and military lords of that society; whereas the buried people in changbar were the folks of the same society. this article introduces the changbar cemetery and the results of its excavations, and dates it to iron age ii and iii, then considers the relationship between changbar and ziwiye. keywords: iron age’s, changbar cemetery, ziwiye.